Ψάρια και Υδράργυρος

Με κλειστά μάτια ενθάρρυναν οι επιστήμονες υγείας, μέχρι πρόσφατα, τους πολίτες στην κατανάλωση ψαριών, πηγή πλούσια σε ω-3 λιπαρά οξέα. Ποιος δεν έχει ακούσει για τις πολυσυζητημένες ιδιότητές τους! Η ευεργετική τους δράση στην πρόληψη των καρδιαγγειακών παθήσεων, καθώς και σε περιπτώσεις ρευματοειδής αρθρίτιδας, κατάθλιψης και υψηλής πίεσης, δεν μπορεί πλέον να αμφισβητηθεί. Μάλιστα, μελέτες που δεν έχουν ακόμη πλήρως τεκμηριωθεί, υποστηρίζουν ότι μπορεί να επιφέρουν και κάποιας μορφής προστασία και από ορισμένες μορφές καρκίνου.

Ωστόσο, μεγάλος ντόρος έχει γίνει τα τελευταία χρόνια, καθώς έρευνες έθεσαν τα ψάρια στο ειδώλιο του κατηγορουμένου, λόγω της περιεκτικότητάς τους σε υδράργυρο, φέρνοντας τους καταναλωτές σε μία πραγματική σύγχυση. Τελικά πού βρίσκεται η αλήθεια; Ο υδράργυρος φτάνει στη θάλασσα, σε λίμνες και σε ποταμούς, αφενός εξαιτίας βιομηχανικής μόλυνσης από εργοστάσια που χρησιμοποιούν άνθρακα ως καύσιμη ύλη, αφετέρου μέσω ορισμένων πετρωμάτων που απελευθερώνουν υδράργυρο. Έτσι λοιπόν, εύκολα μπορούμε να αντιληφθούμε ότι σε μολυσμένους υδάτινους ορίζοντες, ο υδράργυρος δε θα μπορεί να μην έχει ανάλογη επίπτωση και στα ψάρια.

HM-CHELAT – Αποτοξίνωση βαρέων μετάλλων Το HM-Chelat είναι μια χειλική ουσία που χρησιμοποιείται για την απομάκρυνση των βαρέων μετάλλων από το σώμα. Βασίζεται στο polyaminopolycarbonic οξύ και αποτελείται από φυσιολογικά πεπτικά άλατα, σταθεροποιημένο ηλεκτρολυτικά οξυγόνο και αποσταγμένο νερό. Αγοράστε το προϊόν

Οι πρώτες ενδείξεις από διάφορες μελέτες, δείχνουν ότι η έκθεση στον υδράργυρο στην Ευρώπη είναι ισοδύναμη με αυτήν στις ΗΠΑ, όπου υπολογίζεται ότι 1 στις 6 γυναίκες μπορεί να γεννήσει ένα παιδί προσβεβλημένο από υδράργυρο. Ποικίλες είναι και οι έρευνες στην Ελλάδα που έχουν επισημάνει τα υψηλά, αλλά εντός των ασφαλών ορίων, επίπεδα υδραργύρου σε υδροφόρους ορίζοντες, όπως στον ποταμό Νέστο και στο Δέλτα του Αξιού. Το Ελληνικό Ινστιτούτο Διατροφής (ΕΙΔ), με αφορμή ένα σύνολο παρομοίων δημοσιευμάτων πραγματοποίησε μελέτη, στην οποία εξετάστηκαν ψάρια που έχουν ενοχοποιηθεί για υψηλές συγκεντρώσεις βαρέων μετάλλων. Κατέληξαν στα εξής συμπεράσματα:

1. Ο ξιφίας της Μεσογείου έχει 25πλάσια ποσότητα υδραργύρου σε σχέση με άλλα ψάρια που μελετήθηκαν.
2. Ο καπνιστός σολομός ελληνικής προελεύσεως έχει διπλάσια ποσότητα υδραργύρου σε σχέση με άλλα είδη σολομού, αποδεικνύοντας περίτρανα τη μεγάλη επιβάρυνση της

Μεσογείου με τοξικά.

Ποιες όμως είναι οι συνέπειες του υδραργύρου στον οργανισμό;

Ο υδράργυρος αποτελεί ένα μέταλλο το οποίο ταξιδεύει παγκοσμίως και επικάθεται και στο έδαφος και στο νερό. Σ’ αυτό το σημείο αξίζει να σημειωθεί, ότι σε παράκτιες περιοχές μεσογειακών χωρών και της Αρκτικής, σύμφωνα με την Επιτροπή Εκτίμησης της Εξάπλωσης της Επίδρασης Υδραργύρου της Ε.Ε, υπάρχει συνεχής έκθεση στον υδράργυρο, σε συνιστώμενα ασφαλή επίπεδα ή και πάνω από αυτά.

Ο μικροβιακός μεταβολισμός του οδηγεί στο μεθυλυδράργυρο, ένα παράγωγο ακόμη πιο τοξικό. Ο μεθυλυδράργυρος έχει την ικανότητα να συσσωρεύεται στους ανθρώπινους και ζωικούς οργανισμούς (βιοσυσσώρευση) και στην τροφική αλυσίδα (βιομεγένθυση). Έχει την ιδιότητα να προκαλεί βλάβες στον ανθρώπινο εγκέφαλο και στο νευρικό σύστημα.
Σύμφωνα με μία έρευνα στα νησιά Faroe της Δανίας, όπου εξετάστηκαν 1000 μητέρες, μαζί με τα παιδιά τους, διαπιστώθηκε ότι τα παιδιά με αυξημένα επίπεδα υδραργύρου παρουσίασαν, όχι μόνο προβλήματα μετάδοσης ηλεκτρικών σημάτων του εγκεφάλου, αλλά και διαταραχές του καρδιακού ρυθμού. Μάλιστα, όπως ανακοίνωσε ο Οργανισμός Προστασίας Περιβάλλοντος των Ηνωμένων Πολιτειών, 300.000 έως 600.00 βρέφη ετησίως πάσχουν από απώλεια νοημοσύνης, εξαιτίας της έκθεσης σε μεθυλυδράργυρο.

Επιπλέον, η συσσώρευση του υδραργύρου στον οργανισμό, λόγω του ότι αυτός δρα ως νευροτοξίνη, μπορεί να είναι υπαίτια για αλλαγές στη συμπεριφορά, τρέμουλο, αδυναμία συγκέντρωσης, νεφρική δυσλειτουργία. Χαρακτηριστικές ήταν και οι μοιραίες επιπτώσεις στη Minimata της Ιαπωνίας, όπου ο μεθυλικός υδράργυρος, ως απόβλητο εργοστασίων, διοχετεύτηκε στη θάλασσα μολύνοντας την πανίδα. Μεγάλο μέρος των ατόμων που κατανάλωναν ψάρια εμφάνισαν τις παραπάνω επιπτώσεις, ενώ περίπου 1000 άτομα απεβίωσαν.
Συνοψίζοντας, ας μην ξεχνάμε ότι τα ψάρια, όπως αναφέρθηκε και στην αρχή, αποτελούν ιδιαίτερα ευεργετική τροφή, απαραίτητη για τον οργανισμό μας. Κατανάλωση ψαριών χαμηλών σε υδράργυρο, έως και 2 μερίδες την εβδομάδα για τους ενήλικες, οδηγεί μόνο σε θετικές επιδράσεις για την υγεία μας. Ας δούμε ορισμένες διατροφικά tips που θα πρέπει να λαμβάνουμε υπόψη μας στην επιλογή κατανάλωσης ψαρικών:

Δεν συσσωρεύουν όλα τα ψάρια στο ίδιο ποσοστό υδραργύρου. Αυτά με την μεγαλύτερη περιεκτικότητα είναι τα μεγάλα σε μέγεθος ψάρια, όπως ο ξιφίας, ο τόνος, ο λούτσος, οι φάλαινες, ο καρχαρίας, ο κολιός, το λαβράκι.

Αντίθετα, πιο μικρά ψάρια, όπως οι γαρίδες, οι σαρδέλες, η πέστροφα, η γλώσσα, ο μπακαλιάρος, τα μύδια και στρείδια έχουν αισθητά μικρότερες συγκεντρώσεις υδράργυρου.
Οι έγκυες γυναίκες, ή γυναίκες που προσπαθούν να κάνουν παιδί και παιδιά κάτω των 16 ετών, θα ήταν προτιμότερο να αποφεύγουν την κατανάλωση των ψαριών της πρώτης κατηγορίας και να προτιμούν τα μικρά ψάρια.

Γράφει ο/η Γιαννακούλια Δήμητρα, Κλινική Διαιτολόγος – Διατροφολόγος