Βιταμίνη D Και Ο Ρόλος Της Στην Υγεία Μας

Τα τελευταία χρόνια ο παράγοντας Βιταμίνη D  έχει απασχολήσει πολλούς ανθρώπους. Μπορεί να διαπιστώσατε πρόσφατα ότι είστε ανεπαρκής  σε αυτήν την βιταμίνη ή γνωρίζετε κάποιον στο κοντινό σας περιβάλλον που είναι. Για πολλούς η ανεπάρκεια της Βιταμίνης D είναι απλά μια ένδειξη στα αποτελέσματα των αιματολογικών εξετάσεων και δεν δραστηριοποιούνται να κάνουν κάτι γι αυτό. Η αλήθεια είναι όμως ότι η έλλειψη βιταμίνης D είναι ένα σοβαρό πρόβλημα το οποίο έχει πάρει μεγάλες διαστάσεις πλήττοντας 1 δισεκατομμύριο ανθρώπους ετησίως σε παγκόσμια κλίμακα.

 ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΒΙΤΑΜΙΝΗ D;

Οι βιταμίνες θεωρούνται απαραίτητα θρεπτικά συστατικά επειδή είτε το σώμα μας δεν μπορεί να τις συνθέσει  είτε οι ποσότητες που παράγονται απο τον οργανισμό μας είναι ανεπαρκής για να αποτρέψουν αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία ή  διάφορες ασθένειες. Επομένως, είναι σημαντικό να προσλαμβάνουμε βιταμίνες για το σώμα μας μέσω των τροφίμων και των  συμπληρωμάτων διατροφής. Η βιταμίνη D χαρακτηρίστικε σαν απαραίτητη βιταμίνη όταν διαπιστώθηκε ότι ήταν η μόνη λύση για τη θεραπεία της ραχίτιδας. Η βιταμίνη D είναι μία από τις τέσσερις λιποδιαλυτές βιταμίνες (Α, D, E και K).

Υπάρχουν δύο μορφές βιταμίνης D. Αυτές είναι οι D2 και D3. Η βιταμίνη D2, επίσης γνωστή ως εργοκαλσιφερόλη, προέρχεται από φυτικά τρόφιμα αλλα την βρίσκουμε και στα συμπληρώματα διατροφής. Η βιταμίνη D3, επίσης γνωστή ως χοληκαλσιφερόλη, προέρχεται από ζωικά τρόφιμα (λιπαρά ψάρια, λάδι από συκώτι, αυγά και ήπαρ), συμπληρώματα διατροφής και μπορεί να την συνθέσει και ο ίδιος ο οργανισμός όταν το δέρμα μας εκτίθεται σε υπεριώδη ακτινοβολία από τον ήλιο.
Δομικά, αυτές οι δυο μορφές της βιταμίνης D δεν είναι ίδιες. Πολλοί πιστεύουν ότι η βιταμίνη D θα πρέπει να χαρακτηριστεί ως ορμόνη γιατί έχει ομοιότητες με διάφορες ορμόνες που παράγει το σώμα μας πχ(οιστρογόνα, κορτιζόλη και τεστοστερόνη).  Κάποιοι μάλιστα την χαρακτηρίζουν και ως ξεχασμένο νευροστεροειδές. Οι συνέπειες της έλλειψης Βιταμίνης D στην υγεία  είναι πολύ μεγαλύτερες από  οποιαδήποτε άλλη έλλειψη βιταμίνης .

Τα προβλήματα που προκαλεί η υπερβολική έκθεση στον ήλιο και ο καρκίνος του δέρματος έχουν γίνει πολύ δημοφιλείς και έχουν ως αποτέλεσμα οι άνθρωποι να καλύπτουν περισσότερο το δέρμα τους  και να χρησιμοποιούν αντηλιακό όταν βρίσκονται στον ήλιο. Επίσης, πλεον ξοδεύουμε λιγότερο χρόνο σε εξωτερικούς χώρους λόγω της αύξησης του ωραρίου εργασίας και της καθιστικής ζωής. Ως αποτέλεσμα, τα επίπεδα της βιταμίνης D άρχισαν να μειώνονται χωρίς οι περισσότεροι επαγγελματίες υγείας να το συνειδητοποιούν και να εμφανίζονται διάφορες παθήσεις που περιλαμβάνουν σκελετικές ασθένειες όπως οστεοπόρωση, ορισμένα είδη καρκίνων, καρδιαγγειακές παθήσεις, αυτοάνοσες ασθένειες, λοιμώξεις, φλεγμονώδεις παθήσεις του εντέρου, ψυχολογικές διαταραχές, γνωστικές διαταραχές, παχυσαρκία και θνησιμότητα. Αυτό το άρθρο θα σας διδάξει όλα όσα πρέπει να ξέρετε για τα οφέλη από την επίτευξη και τη διατήρηση βέλτιστων επιπέδων βιταμίνης D και πώς μπορείτε να το καταφέρετε αυτό.

Ποιες είναι οι απαιτήσεις σε Βιταμίνη D ;

Μόνο το 20% της βιταμίνης D που προσλαμβάνουμε προέρχεται από τη διατροφή μας ενώ το υπόλοιπο 80% προέρχεται από την έκθεση του δέρματος μας στην UV-B ακτινοβολία του ήλιου. Γενικά Υπάρχουν δύο ομάδες αξιόπιστων οδηγών για την πρόσληψη βιταμίνης D. Συνήθως, οι κατευθυντήριες οδηγίες σχετικά με την πρόσληψη των  βιταμινών καθορίζονται από το Ινστιτούτο Ιατρικής (IOM) με τη μορφή συνιστώμενης ημερήσιας πρόσληψης (RDA) ή επαρκούς πρόσληψης (AI).  Αυτές οι κατευθυντήριες γραμμές καθορίστηκαν σε μοντέλο πληθυσμού για την πρόληψη της ανεπάρκειας βιταμίνης D με βάση την υγεία των οστών (οστεομαλακία, ραχίτιδα, οστική πυκνότητα και απορρόφηση ασβεστίου) για τον γενικό πληθυσμό.

Απο την άλλη μεριά η Ενδοκρινολογική Εταιρεία έθεσε σε λειτουργία μια ομάδα εργασίας για να επανεξετάσει την έρευνα που πραγματοποίησε το Ινστιτούτο Ιατρικής και κατέληξε σε μια σειρά κατευθυντήριων γραμμών που βασίζονται σε ένα ιατρικό μοντέλο για όσους βρίσκονται σε κίνδυνο να εμφανίσουν μια ανεπάρκεια. Τα αποτελέσματα/Προτάσεις των δυο αυτών οργανισμών παρουσιάζονται ως εξής στον παρακάτω πίνακα:

Βρέφη1 με 18 χρονών19 με 70 χρονών71+ χρονών

Τα αποτελέσματα αυτά αναφέρονται  στα ποσά της Βιταμίνης D που πρέπει να καταναλώσει κάποιος ώστε να διατηρήσει την ποσότητα της στο αίμα σε φυσιολογικές τιμές. Όσο υψηλότερο είναι το επίπεδο της Βιταμίνης D στο αίμα σας , τόσο περισσότερη βιταμίνη D θα χρειαστεί να πάρετε για να διατηρήσετε αυτό το επίπεδο σταθερό. Εάν πάλι ανακαλύψετε οτι η Βιταμίνη D  στο αίμα σας είναι κάτω απο τα φυσιολογικά επίπεδα , τότε θα πρέπει πρώτα να την επαναφέρετε μέσα στις φυσιολογικές τιμές προσλαμβάνοντας πολύ μεγαλύτερες ποσότητες απο αυτές που αναγράφονται στον πίνακα. Αφου καταφέρετε να την φτάσετε στα φυσιολογικά της επίπεδα στην συνέχεια μπορείτε να ακολουθείτε τις τιμές που εμφανίζονται στον πίνακα .

Ποιά Είναι Τα Συμπτώματα Και Ποιοί Οι Κίνδυνοι Για Την Υγεία Απο Την Έλειψη Της Βιταμίνης D;

Μέχρι τις αρχές του 20ου αιώνα, το 90% των παιδιών που ζούσαν στη Νέα Υόρκη, τη Βοστώνη και το Leyden στην Ολλανδία είχαν προσβληθεί από ραχίτιδα, μια ασθένεια που παραμορφώνει τα οστά. Η ανακάλυψη αυτής της νόσου έγινε στα μέσα του 1600 από τους Whistler και Glissen, οι οποίοι ανέφεραν ότι τα παιδιά που ζούσαν σε βιομηχανικές πόλεις στη Μεγάλη Βρετανία είχαν μικρό ανάστημα και παραμορφώσεις του σκελετού, ειδικά των κάτω άκρων.  Από τότε, έχουν αναφερθεί πολλά άλλα οφέλη που προκαλεί η βιταμίνης D στην υγεία καθώς και οι κίνδυνοι που συνδέονται με την ανεπάρκεια της. Αυτά περιλαμβάνουν τα ακόλουθα:

Αυτοάνοσα Νοσήματα:

•  Διαβήτης τύπου 1 (T1DM): Έρευνες έχουν δείξει ότι τα παιδιά με διαβήτη τύπου 1 έχουν περισσότερες πιθανότητες να παρουσιάσουν ανεπάρκεια βιταμίνης D σε σύγκριση με τον γενικό πληθυσμό. Στη Φινλανδία, η σύσταση για καθημερινή πρόσληψη βιταμίνης D μειώθηκε σταδιακά από 4.000-5.000 IU / ημέρα το 1964 σε 400 IU / ημέρα το 1992. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου τα ποσοστά του Διαβήτη Τύπου 1 αυξήθηκαν κατά 350% στις ηλικίες απο 1-4 ετών, κατα 100% στις ηλικίες από 5-9 ετών και κατά 50% στις ηλικίες απο 10-14 ετών. Το 2006, οι οργανισμοί υγείας ζήτησαν να εμπλουτιστούν όλα τα διαιτητικά γάλατα με βιταμίνη D2 με αποτέλεσμα τα κρούσματα Διαβήτη Τύπου 1 να μειωθούν δραστικά.
• Σκλήρυνση κατά πλάκας (MS): Τα τρέχοντα στοιχεία υποστηρίζουν ότι η έλλειψη βιταμίνης D αυξάνει τον κίνδυνο ανάπτυξης MS και μεταβάλλει τον ρυθμό επιδείνωσης της νόσου σε άτομα με σκλήρυνση κατά πλάκας. Επίσης έχουν παρατηρηθεί υψηλότερα ποσοστά εμφάνισης της ΣΚΠ σε γεωγραφικές περιοχές μακριά από τον ισημερινό, όπου οι άνθρωποι εκτίθενται σε λιγότερο ηλιακό φως. Τα χαμηλά επίπεδα έκθεσης στο φως του ήλιου φαίνεται να είναι σημαντικός παράγοντας εμφάνισης της νόσου γι αυτό και η έρευνα βρίσκεται σε εξέλιξη στον τομέα αυτό. Μια ανασκόπηση των διάφορων μελετών δείχνει ότι με τα επαρκή επίπεδα βιταμίνης D στα άτομα με ΣΚΠ παρατηρούνται λιγότερες υποτροπές, χαμηλότερος κίνδυνος ανάπτυξης νέων βλαβών στον εγκέφαλο, χαμηλότερα ποσοστά αναπηρίας και βελτίωση της μακροχρόνιας μνήμης. 
• Ερυθηματώδης Λύκος:  Τα άτομα με λύκο είναι συχνά φωτοευαίσθητα, εμφανίζουν εξανθήματα και πιθανώς προκαλείται καταστολή της ασθένειας όταν εκτίθενται στο ηλιακό φως.  Επομένως η προκύπτουσα μειωμένη έκθεση στο ηλιακό φως τους θέτει σε υψηλό κίνδυνο για ανεπάρκεια βιταμίνης D. Τα αποδεικτικά στοιχεία έχουν δείξει ότι η ανεπάρκεια σε Βιταμίνη D μπορεί να επηρεάσει την εξέλιξη της νόσου  να αυξήσει τη νοσηρότητα και τη θνησιμότητα σε άτομα με συστηματικό ερυθηματώδη λύκο (SLE).
• Ρευματοειδής αρθρίτιδα (RA): Μετά απο έρευνες διαπίστωθηκε ότι τα άτομα με υψηλότερα επίπεδα βιταμίνης D είχαν 24,2% χαμηλότερο κίνδυνο ανάπτυξης ΡΑ σε σύγκριση με εκείνα που είχαν χαμηλότερα επίπεδα. Επίσης, διαπιστώθηκε ότι υπήρχαν υψηλότερα επίπεδα ανεπάρκειας βιταμίνης D μεταξύ των ατόμων με ΡΑ από ότι με τον γενικό πληθυσμό και η δραστηριότητα της ΡΑ επιδεινώθηκε όταν το επίπεδο της Βιταμίνης D μειώθηκε.
• Αυτοάνοσες ασθένειες του θυρεοειδούς (AITD) (Νόσος Graves και Hashimoto): Μετά απο ανασκόπηση 20 μελετών με βάση τις νόσους του θυροειδή, διαπίστωθηκε ότι οι ασθενείς με AITD έχουν χαμηλότερα επίπεδα Βιταμίνης D  και ήταν πιο πιθανό να εμφανίσουν  ανεπάρκεια συγκριτικά με τους μάρτυρες. Σε μια επισκόπηση 26 μελετών για τη νόσο του Graves, κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι τα χαμηλά ποσοστά της βιταμίνης D στο αίμα μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο της νόσου.

Καρκίνος

• Η σχέση μεταξύ του ήλιου και του καρκίνου συνήθως δεν θεωρείται θετική λόγω της σύνδεσης με τον καρκίνο του δέρματος.   Όμως Επειδή ο ήλιος είναι η κύρια πηγή Βιταμίνης D, οι ερευνητές προσπαθούν να δουν τι ρόλο παίζει στον καρκίνο του δέρματος. Μερικοί πιστεύουν ότι η  έκθεση στον ήλιο για τη διατήρηση των επιπέδων βιταμίνης D στο αίμα είναι επωφελής για την επιβίωση απο τον καρκίνο του δέρματος. Έχει επίσης διερευνηθεί το προστατευτικό αποτέλεσμα που έχει η βιταμίνη D στην ανάπτυξη άλλων καρκίνων, συμπεριλαμβανομένου του καρκίνου του παχέος εντέρου, του μαστού και του προστάτη.
• Το 1941, ο  Αμερικάνος παθολογος  Frank Apperly, δημοσίευσε γεωγραφικά δεδομένα που κατέδειξαν για πρώτη φορά μια αντίστροφη συσχέτιση μεταξύ των επιπέδων ακτινοβολίας και των ποσοστών θνησιμότητας από καρκίνους στη Βόρεια Αμερική. Η μελέτη αυτή έδειξε ότι η μεγαλύτερη έκθεση στην ακτινοβολία UV-B οδήγησε σε λιγότερους θανάτους από καρκίνους. Από τη δημοσίευση αυτή, άλλες μελέτες έχουν δείξει ότι μπορεί να υπάρξει συσχέτιση μεταξύ της αυξημένης θνησιμότητας απο διάφορα είδη καρκίνων (για παράδειγμα, του παχέος εντέρου, του μαστού, των ωοθηκών, του μελανώματος και του καρκίνου του προστάτη) και της ζωής μακριά από τον ισημερινό.
• Οι αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες της βιταμίνης D μπορεί επίσης να βοηθήσουν με τη μείωση του πόνου σε καρκινοπαθείς όταν αυξηθούν τα επίπεδά της στο αίμα.

Γνωστικές διαταραχές

Έχει αποδειχθεί ότι η βιταμίνη D παίζει καθοριστικό ρόλο στην ανάπτυξη του εγκεφάλου, στη ρύθμιση της λειτουργίας του και στο υγιές νευρικό σύστημα. Η ανεπάρκεια βιταμίνης D έχει βρεθεί ότι είναι κοινή σε ασθενείς με νόσο του Parkinson,  Alzheimer, σχιζοφρένεια, κατάθλιψη, διαταραχές άγχους και άνοια. Μια μετα-ανάλυση ανέφερε 2 με 4 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο γνωστικής εξασθένησης σε άτομα με χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D έναντι εκείνων με επαρκή επίπεδα. Έχει προταθεί ότι η διατήρηση φυσιολογικών επιπέδων βιταμίνης D καθ ‘όλη τη διάρκεια ζωής μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη νευρολογικών διαταραχών που σχετίζονται με την ηλικία.

Το 2013 συγλήθηκε μια σύνοδος κορυφής με κορυφαίους εμπειρογνώμονες, συμπεριλαμβανομένων γιατρών και επιστημόνων, από όλο τον κόσμο,  ωστε να αναθεωρήσει την έρευνα στον τομέα αυτό και να καταρτίσει σαφείς κατευθυντήριες γραμμές για τις ιατρικές και επιστημονικές κοινότητες. Υπήρξε ομόφωνη συμφωνία ότι τα χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D και  η ανεπαρκής πρόσληψη της βιταμίνης D μπορούν να θεωρηθούν παράγοντας κινδύνου για τη μείωση της γνωστικής ικανότητας και γενικότερα την άνοια . Επομένως η συμπλήρωση της με την βοήθεια σκευασμάτων ήταν απαραίτητη για τη διόρθωση αυτών των επιπέδων.

Η σχέση μεταξύ της μειωμένης έκθεσης στο ηλιακό φως και των καταθλιπτικών διαταραχών παρατηρήθηκε για πρώτη φορά πριν από 2.000 χρόνια. Υπάρχουν πολυάριθμες μελέτες που δείχνουν ότι τα χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D σχετίζονται με αυξημένα ποσοστά κατάθλιψης. Σε μια μελέτη με πάνω από 6.000 άτομα ηλικίας άνω των 50 ετών, τα άτομα με χαμηλότερα επίπεδα βιταμίνης D ανέφεραν περισσότερα καταθλιπτικά συμπτώματα (για παράδειγμα, ένιωθαν λυπημένα, ένιωθαν μόνοι τους, δεν τους ευχαριστούσε η καθημερινότητα τους).

Καρδιαγγειακές παθήσεις

• Η ανεπάρκεια της βιταμίνης D σχετίζεται με αύξηση της υπέρτασης (υψηλή αρτηριακή πίεση), υπερλιπιδαιμία, περιφερική αγγειακή νόσο, στενώσεις των στεφανιαίων αρτηριών, έμφραγμα του μυοκαρδίου, καρδιακή ανεπάρκεια και εγκεφαλικό επεισόδιο.
• Μια ανασκόπηση έξι μελετών που περιλάμβαναν πάνω από 6.400 άτομα έδειξε ότι οι ασθενείς με περιφερική αρτηριακή νόσο (PAD) είχαν χαμηλότερα επίπεδα βιταμίνης D και ότι η ανεπάρκεια βιταμίνης D μπορεί να συμβάλει στην ανάπτυξη πιο προηγμένων PAD.

Λοιμώξεις

• Είναι πιθανό ότι η διατήρηση φυσιολογικών επιπέδων βιταμίνης D θα μπορούσε να μειώσει τη διάρκεια και τη σοβαρότητα των λοιμώξεων του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος και ίσως ακόμη και να αποτρέψει την εμφάνιση τους σε ορισμένους ανθρώπους. Μια ανασκόπηση 12 μελετών, η οποία συμπεριλάμβανε 2.279 παιδιά, διαπίστωσε ότι τα παιδιά με λοιμώξεις του κατώτερου αναπνευστικού (LRTI) είχαν σημαντικά χαμηλότερα επίπεδα βιταμίνης D σε σύγκριση με τους μάρτυρες. Υπήρξε επίσης μια σχέση μεταξύ του πόσο χαμηλό ήταν το επίπεδο της Βιταμίνης D  και της σοβαρότητας του LRTI. 

Μείωση Φλεγμονών

Πολλά από τα οφέλη για την υγεία που σχετίζονται με τη βιταμίνη D μπορεί να προέρχονται από το ρόλο της στη μείωση της φλεγμονής. Έρευνες έχουν δείξει μείωση των επιπέδων της πρωτείνης C-αντιδρώσας ,η οποία αποτελεί μόνη της έναν δείκτη φλεγμονής, όταν τα επίπεδα βιταμίνης D είναι αυξημένα.

Φλεγμονώδης νόσος του εντέρου (IBD)

Όταν υπάρχει αδυναμία σωστής απορρόφησης θρεπτικών ουσιών απο τον Γαστρεντερικό Σωλήνα τότε υπάρχει μεγαλύτερος κίνδυνος για διατροφικές ανεπάρκειες.  Τα φυσιολογικά επίπεδα  βιταμίνης D  επηρεάζουν θετικά τη σοβαρότητα της Νόσου και συμβάλουν στην διατηρηση της σε κατάσταση  ύφεσης για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Υπάρχουν επίσης στοιχεία που δείχνουν μεγαλύτερο ρυθμό εμφάνισης IBD στα βόρεια γεωγραφικά πλάτη, γεγονός που υποδηλώνει ότι η Βιταμίνη D παίζει μεγάλο ρόλο και  στην πρόληψη της ασθένειας.

Παχυσαρκία

Μια μελέτη που περιλάμβανε περισσότερους από 500 ενήλικες διαπίστωσε ότι η ανεπάρκεια βιταμίνης D συνδέεται με αυξημένα ποσοστά λίπους, αλλά μόνο σε άτομα που είχαν  αυξημένη την παραθυρεοειδή ορμόνη (PTH), γεγονός που υποδηλώνει ότι η αιτία αυτού του φαινομένου μπορεί να έγκειται στον έλεγχο αυτής της ορμόνης.

Σκελετικές Ασθένειες

• Η βιταμίνη D ενισχύει την απορρόφηση του διαιτητικού ασβεστίου κατά 30% -40% και του φωσφόρου κατά 80%. Χωρίς αυτό, μόνο 10% -15% ασβεστίου και 60% φωσφόρου απορροφάται απο το  έντερο. Η βιταμίνη D προάγει την απορρόφηση ασβεστίου στο έντερο και διατηρεί σταθερά τα επίπεδα του στο αίμα.Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να πραγματοποιήται η μεταλλοποίηση των οστών και να αποτρέπονται τα ασυνήθιστα χαμηλά επίπεδα ασβεστίου στο αίμα που μπορεί στη συνέχεια να οδηγήσουν σε υπασβεστιαιμία.
• Η ανεπάρκεια βιταμίνης D οδηγεί σε δευτερογενή υπερπαραθυρεοειδισμό που προκαλεί αυξημένη οστική απώλεια, οστεοπενία, οστεομαλάκυνσση, οστεοπόρωση και αυξημένο κίνδυνο κατάγματος. Επιπλέον, η μέτρια αύξηση των παραθυρεοειδών ορμονών (ΡΤΗ) μπορεί να προάγει την αντίσταση στην ινσουλίνη, την αύξηση του βάρους, την υπέρταση (υψηλή αρτηριακή πίεση) και την υπερτροφία της αριστερής κοιλίας.
• Οι πτώσεις είναι ένα πολύ συχνό φαινόμενο στους ηλικιωμένους. Κάθε χρόνο, ένας στους τρεις ανθρώπους άνω των 65 ετών βιώνει τουλάχιστον μία πτώση, με το 5,6% να καταλήγει σε κάταγμα.Έρευνες έχουν δείξει οτι η βιταμίνη D μπορεί να διαδραματίσει κάποιο ρόλο στην πρόληψη αυτού του φαινομένου.  Στους ανθρώπινους μύες υπάρχουν υποδοχείς βιταμίνης D που έχουν άμεση επίδραση στη μυϊκή δύναμη. Μια σοβαρή ανεπάρκεια βιταμίνης D μπορεί να προκαλέσει μυοπάθεια, η οποία με την σειρά της μπορεί να προκαλέσει μυϊκή αδυναμία και πόνο. Η συμπλήρωματική χορήγηση βιταμίνης D μπορεί να αντιστρέψει αυτήν την κατάσταση. Η επιπλέον πρόσληψη με 0.37-0.5 μg / ημέρα βιταμίνης D3 έχει αποδειχθεί ότι πιθανότατα μειώνει τις πτώσεις κατά 19% -26%. Η βιταμίνη D3 σε δόση μεγαλύτερη από 800 IU / ημέρα χορηγούμενη με ασβέστιο έχει αποδειχθεί ότι μειώνει τον κίνδυνο κατάγματος κατά 10% -15%.

Διαβήτης Τύπου 2

Έρευνες έχουν δείξει ότι εκείνοι με επίπεδα  βιταμίνης D πάνω από 25 ng / mL είχαν 43% μειωμένο κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη τύπου 2 σε σύγκριση με αυτούς με επίπεδα κάτω από 14 ng / mL. Τα επαρκή επίπεδα βιταμίνης D έχουν συσχετιστεί με βελτιωμένα επίπεδα σακχάρου στο αίμα και μειωμένη αντίσταση στην ινσουλίνη .

Τα επαρκή επίπεδα βιταμίνης D έχουν επίσης συνδεθεί με βελτίωση της λειτουργίας των νεφρών, της στυτικής δυσλειτουργίας,της άπνοιας κατα την διάρκεια του ύπνου,της διαβητικής αμφιβληστροειδοπάθειας και των μειωμένων μανιακών επεισοδίων σε διπολικούς ασθενείς.

ΤΙ ΠΡΟΚΑΛΕΙ ΤΗΝ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ ΤΗΣ ΒΙΤΑΜΙΝΗΣ D;

Η ανεπάρκεια  βιταμίνης D μπορεί να οφείλεται σε ανεπαρκή έκθεση στο φως του ήλιου, αναποτελεσματική παραγωγή στο δέρμα, μειωμένη πρόσληψη βιταμίνης D απο την διατροφή αλλά και σε καταστάσεις υγείας που μπορεί να την επηρεάσουν, συμπεριλαμβανομένων των γαστρεντερικών διαταραχών, των νεφρικών ασθενειών και των ασθενειών του ήπατος.

Το Χρώμα Του Δέρματος

Η μελανίνη είναι η ουσία που δίνει χρώμα στο δέρμα μας. Οι άνθρωποι με λευκό δέρμα έχουν λιγότερη μελανίνη από εκείνους με πιο σκούρο δέρμα. Η μελανίνη είναι ικανή να απορροφά την ακτινοβολία UV-B από τον ήλιο και να μειώνει την ικανότητα του δέρματος να παράγει βιταμίνη D3 κατά 95% -99%. Τα άτομα με σκοτεινό δέρμα έχουν φυσική προστασία από τον ήλιο και απαιτούν τουλάχιστον τρεις έως πέντε φορές περισσότερες εκθέσεις στον ήλιο για να κάνουν την ίδια ποσότητα βιταμίνης D απο άτομο με λευκό τόνο δέρματος.

Βάρος

 Πρόσφατες μελέτες έδειξαν ότι τα παχύσαρκα άτομα είχαν 35% υψηλότερα ποσοστά ανεπάρκειας βιταμίνης D σε σύγκριση με τα άτομα με φυσιολογικό βάρος και 24% υψηλότερα ποσοστά σε σύγκριση με τα υπέρβαρα άτομα. Ενώ η διατροφή και η μειωμένη έκθεση στον ήλιο έχουν κάποια επίδραση στα χαμηλά επίπεδα της βιταμίνης D, φαίνεται ότι αυτά τα άτομα έχουν μεγαλύτερες ανάγκες για Βιταμίνη D οι οποίες δεν μπορoύν  να καλυφτούν χωρίς συμπλήρωμα. Μία μελέτη εξέτασε τα επίπεδα  βιταμίνης D στο αίμα μετά την έκθεση στον ήλιο τόσο σε παχύσαρκους όσο και σε μη παχύσαρκους ασθενείς. Και οι δύο ομάδες έδειξαν αρχική αύξηση των επιπέδων βιταμίνης D μετά από παρόμοιες εκθέσεις στον ήλιο, αλλά 24 ώρες αργότερα, υπήρχε 57% λιγότερη βιταμίνη D στο αίμα των παχύσαρκων ατόμων. Το δέρμα και των δυο ομάδων είχε παρόμοια ικανότητα να παράγει τη βιταμίνη. Η διαφορά παρατηρήθηκε στην απελευθέρωση βιταμίνης D από το δέρμα στην κυκλοφορία.

Περιορισμένη Έκθεση Στον Ήλιο

Πολλοί μπορεί να σκευτούν ότι επειδή ζούνε σε μια χώρα που έχει συνέχεια ήλιο δεν κινδυνεύουν απο μια τέτοια ανεπάρκεια. Η αλήθεια είναι όμως ότι ακόμα και σε ηλιόλουστα κλίματα εμφανίζεται η ανεπάρκεια της Βιταμίνης D.Όλοι έχουμε ακούσει για τους κινδύνους του καρκίνου του δέρματος και την ανάγκη για αντηλιακό για να μας προστατεύσει από αυτή την ασθένεια.Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τα προληπτικά μέτρα που πέρνουμε για την προστασία απο τον ήλιο να  μειώνουν σημαντικά τα επίπεδα βιταμίνης D. Το αντηλιακό προστατεύει τόσο καλά από τις ακτίνες UV-B ώσε ένα αντιηλιακό με δείκτη προστασίας SPF 30 μειώνει τη σύνθεση βιταμίνης D στο δέρμα περισσότερο από 95%.

Επιπλέον έχουμε την τάση να περνάμε περισσότερο χρόνο σε εσωτερικούς χώρους.Οι περισσότεροι ενήλικες εργάζονται μέσα σε γραφεία η μαγαζιά και φορούν περισσότερα ρούχα κατά τη διάρκεια της εβδομάδας εργασίας, τα οποία αφήνουν μόνο 10% με 15% του σώματός τους να εκτίθεται στην υπεριώδη ακτινοβολία για σύντομες χρονικές περιόδους. Οπότε δεν μπορούν να ικανοποιήσουν τις ανάγκες τους σε βιταμίνη D μόνο από τον ήλιο. Ακόμη και αν η έκθεση στον ήλιο είναι σχετικά επαρκής, η συνολική ποσότητα βιταμίνης D που μπορείτε να παράξετε επηρεάζεται από την εποχή, την ώρα της ημέρας, την ποσότητα του όζοντος, το γεωγραφικό πλάτος και τον καιρό

Το μυστικό για σωστή παραγωγή Βιταμίνης D μέσω της έκθεσης στον ήλιο είναι οτι οι συχνές και μικρής διάρκειας εκθέσεις του δέρματος στον ήλιο είναι πολυ πιο αποτελεσματικές απο τις λίγες και παρατεταμένης διάρκειας για πολλούς λόγους. Πρώτον η διαδικασία σχηματισμού της D είναι κάθε άλλο παρά απλή.Αυτό που συμβαίνει στην πραγματικότητα είναι ότι η βιταμίνη D3 μετασχηματίζεται αρχικά με μια διαδικασία γνωστή ως υδροξυλίωση στο ήπαρ σε 25-υδροξυβιταμίνη D3, συχνά γραμμένη ως (25 (OH) D3), και στη συνέχεια πάλι στο νεφρό στην ενεργό μορφή της, 1,25 -διϋδροξυβιταμίνη D3, γραμμένη ως (1,25 (ΟΗ) 2D3). Τελικά η μορφή της Βιταμίνης D που ελέγχεται στο αίμα σας είναι η 25-υδροξυβιταμίνη D, συχνά γραμμένη και ως 25 (OH) D, η οποία περιλαμβάνει την Βιταμίνη D2 και D3.Παραμένοντας λοιπόν πολύ ώρα κάτω απο τον ήλιο, περιορίζετε αυτή τη διαδικασία και το αποτέλεσμα θα είναι να πάρετε λιγότερη βιταμίνη D. Επίσης,με σύντομες εκθέσεις προστατεύετε το δέρμα σας απο τα εγκαύματα και τον καρκίνο του δέρματος

Πως Μπορεί Να Διαγνωσθεί Η Ανεπάρκεια σε Βιταμίνη D;

Το μόνο που χρειάζεται να κάνετε για να μάθετε αν έχετε ανεπάρκεια βιταμίνης D είναι μια απλή εξέταση αίματος, αλλά πρέπει να έχετε κάνει τη σωστή εξέταση και τη σωστή ώρα του έτους. Υπάρχουν δύο εξετάσεις αίματος για τη βιταμίνη D. Η μία εξέτασή είναι για μια ένωση που ονομάζεται 1,25 (OH) 2D. Αυτή η μορφή της Βιταμίνης D δεν μας δίνει αξιόπιστα αποτελέσματα για το τρέχον επίπεδο βιταμίνης D στο αίμα μας. Έχει σύντομο χρόνο ημιζωής και μπορεί να επηρεαστεί από τα επίπεδα παραθυρεοειδούς ορμόνης (PTH), ασβεστίου και φωσφόρου, επομένως δεν αποτελεί πραγματικό μέτρο της κατάστασης της βιταμίνης D. Η προτιμώμενη δοκιμή είναι η 25-υδροξυβιταμίνη D, γραμμένη ως 25 (ΟΗ) D. Αυτή η εξέταση αντικατοπτρίζει την ποσότητα Βιταμίνης D που παίρνετε από τη διατροφή σας, τα συμπληρώματα και τον ήλιο.

Όσων αφορα τα ποιά είναι τα φυσιολογικά επίπεδα της Βιταμίνης D στο αίμα, έχουμε πάλι δύο ομάδες κατευθυντήριων γραμμών.  Η μία είναι  από το Ινστιτούτο Ιατρικής (IOM) και η άλλη από την Ενδοκρινολογική Εταιρεία. Γενικά τα φυσιολογικά επίπεδα της Βιταμίνης D στο αίμα ειναι τα 25 (OH) D:

Ποιά Είναι Η Θεραπεία Για Την Ανεπάρκεια Της Βιταμίνης D;

Η ποσότητα της βιταμίνης D που απαιτείται για τη διόρθωση μιας ανεπάρκειας εξαρτάται από τη σοβαρότητα της ανεπάρκειας και την κατάσταση της υγείας του κάθε ατόμου ξεχωριστά. Η εποχή του χρόνου επηρεάζει επίσης τις ανάγκες μας για Βιταμίνη D. Για παράδειγμα, αν οι τιμές τις D βρίσκονται στις χαμηλότερες φυσιολογικες τιμές και πλησιάζουν οι χειμερινοί μήνες, θα χρειαστεί να αυξήσετε λίγο περισσότερο την Πρόσληψη Βιταμίνης D από ότι αν πλησίαζαν οι καλοκαιρινοί μήνες. 

Επίσης το πώς πρέπει να παίρνετε την Βιταμίνη D είναι εξίσου σημαντικό με το πόση ποσότητα πρέπει να καταναλώνετε.Τα συμπληρώματα βιταμίνης D πρέπει να λαμβάνονται με γεύματα που περιέχουν λίπος. Μελέτες έχουν δείξει ότι όταν η Βιταμίνη λαμβάνεται με ένα γεύμα που περιέχει λίπος, η απορρόφηση ήταν κατα 32% περισσότερη σε σχέση με το φαγητό που δεν περιέιχε λίπος.Μια πρόσφατη μελέτη συμβούλεψε τους ανθρώπους να παίρνουν  το συμπλήρωμα της Βιταμίνης D με το μεγαλύτερο γεύμα της ημέρας  (συνήθως αυτό με το περισσότερο λίπος) και σε τρεις μήνες τα επίπεδα Βιταμίνης D του αίματος αυξήθηκαν κατά μέσο όρο κατά 56,7%. 

Υπάρχουν συμπληρώματα που μπορούν να ληφθούν σε καθημερινή, εβδομαδιαία ή μηνιαία βάση. Όταν είστε ανεπαρκείς, συνίσταται να ελέγχετε το αίμα σας μετά από δύο έως τρεις μήνες από τη λήψη του συμπληρώματος για να βεβαιωθείτε ότι τα επίπεδα της Βιταμίνης D στο αίμα αυξάνονται. Συνεργαστείτε με τον γιατρό σας για να βρείτε την κατάλληλότερη λύση  για το πρόβλημα σας.

Είναι δυνατή η πρόληψη της ανεπάρκειας της βιταμίνης D;

Μερικά τρόφιμα περιέχουν φυσικά βιταμίνη D, και άλλα είναι ενισχυμένα με αυτήν.Είναι γεγονός οτι  μόνο το 20% της πρόσλαμβανόμενης βιταμίνης D προέρχεται από τα τρόφιμα, η έκθεση στον ήλιο και η λήψη συμπληρωμάτων παραμένουν οι κύριες πηγές πρόσληψης. Γι αυτό είναι καλό να ακολουθήσετε τις συστάσεις του γιατρού σας όσον αφορά τα συμπληρώματα διατροφής με Βιταμίνη D, την έκθεση στον ήλιο και την κατανάλωση τροφίμων που περιέχουν βιταμίνη D,   και επιπλέον να παρακολουθείτε τακτικά το αίμα σας και να προσαρμόζετε την πρόσληψη σας με βάση τις ατομικές σας ανάγκες και τις εποχιακές αλλαγές. Κάποιες απο τις τροφές που περιέχουν Βιταμίνη D είναι οι εξής :

1 κουταλάκι του γλυκού λάδι από συκώτι έχει 400 έως 1.000 IU / βιταμίνη D

 100g, σολομός φρέσκος ​​(άγριος) έχει 600 έως 1000 IU / βιταμίνη D

100g σολομός, φρέσκος (εκτρεφόμενος) έχει 100 έως 250 IU / βιταμίνη D

100g σολομός, κονσερβοποιημένός έχει 300 έως 600 IU / βιταμίνη D

100g σορδέλες, κονσερβοποιημένες έχουν περίπου 300 IU / βιταμίνη D

 100g σκουμπρί, σε κονσέρβα, έχει περίπου 250 IU / βιταμίνη D

 100g τόνος, σε κονσέρβα έχει 236 IU / βιταμίνη D

100g  μανιτάρια shiitake  (φρέσκα) έχουν περίπου 100 IU / βιταμίνη D

100g  μανιτάρια shiitake  (ξηρανμένα στον ήλιο) έχουν περίπου 1.600 IU / βιταμίνη D

1 κρόκος αυγού έχει περίπου 20 IU / βιταμίνη D

 Eμπλουτισμένο γάλα ή  γιαούρτι των 226g έχει 100 IU / βιταμίνη D

 Xυμός πορτοκάλι  226g έχει περίπου 100 IU / βιταμίνη D

 τυρί εμπλουτισμένο  85g έχει περίπου 100 IU / βιταμίνη D

ΓΙΑ ΝΑ ΚΑΛΕΪΨΕΤΕ ΤΗΝ ΕΛΕΙΨΗ ΣΕ ΒΙΤΑΜΙΝΗ D ΑΚΟΜΑ ΚΑΛΥΤΕΡΑ ΜΠΟΡΕΙΤΕ ΝΑ ΛΑΜΒΑΝΕΤΕ ΚΑΠΟΙΟ ΦΥΣΙΚΟ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ !